Глобал логистика машаққатларига қўшимча равишда Роспотребнадзор назорати кучайтирилиши туфайли мева-сабзавотларни етказиб бериш жараёни кечикяпти. Буларнинг бари харид нархлари ошишига сабаб бўлади ва товарлар сотилмай, омборларда туриб қолиб, яроқсиз ҳолга келади.

Россияда импорт қилинадиган сабзавот ва мевалар тақчиллиги нархлар ошишига олиб келди. Етказиб беришнинг кечикишига Роспотребнадзор назорати кучайиши сабаб, зеро, бу импорт қилинадиган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари солинган юзлаб контейнерлар портларда тўпланиб қолишига олиб келди.  Апельсин, узум, қалампир, анор каби мева-сабзавот маҳсулотлари шулар жумласидандир, деб ёзмоқда Business FM “Ведомости” ҳамда ритейлерларнинг маълумотларига таяниб.

Санкт-Петербургдаги «Реалъ» Савдо уйи» тармоғининг ҳаммуассиси Александр Мишинский вазиятни қуйидагича изоҳлади:

– Тақчиллик жуда кучли, цитрус мевалар нархи осмонга кўтарилди, айниқса, улгуржи савдода.

– Бу нима билан боғлиқ?

– Бу ўринда ҳаммаси тушунарли. Туркияни ёпишди, бошқа жойларда эса ҳосил ҳали йўқ. Ҳозир энг юқори нархлар мавсуми, йиғим-теримлар якунланган ва янгилари ҳали йўқ, шунингдек, логистика билан боғлиқ муаммолар ўзгаришсиз қолди. Бундан ташқари, бошқа харажатлар ҳам қимматлаган: қадоқлаш, ишчи кучи. Умумий инфляция қаторига маҳсулот тақчиллиги ҳам қўшилди. Мисол учун, биз апельсинга буюртма бердик ва барча етказиб берувчиларимиз орасидан фақат иккитаси килограмм учун 130-140 рублдан ошмайдиган нархни айтди. Ваҳоланки, аввалроқ улар дўкон пештахталарида 80 рубль эди. Муаммо шундаки, биз дўкон пештахталаридаги нархни ошира олмаймиз. Яъни, ҳукуматнинг ижтимоий аҳамиятга молик товарларни минимал устама билан сотиш истаги амалга ошди, аксарият товарлар – сабзавотлар, борш тўплами ёки банан ва цитрус мевалар ҳозир ноль ёки минус устамада сотилмоқда.

Янги йилдан кейин мен Туркияга бордим, у ерда дўкон пештахтасидаги лимон бизнинг пулда 15 рубль, апельсин эса 30 рубль турибди. Табиийки, бизда ўша лимонлар ташиш ноқулайлиги учун 150 рублдан сал пастроқ. Агар таъминот йўлга қўйилса, нарх тушиши керак.

«Ашан» чакана савдо тармоғи матбуот хизмати сабзавот ва меваларни етказиб беришдаги кечикишларни тасдиқлади: «Ҳақиқатан ҳам, хориждан олиб келинаётган сабзавот ва меваларни етказиб беришда қийинчиликлар бор, назорат кучайтирилгани сабабли товарларнинг божхонадан ўтиши жараёни узоқ давом этмоқда. Биз божхона расмийлаштируви жараёнининг тезлиги у ёки бу мамлакатдан етказиб беришнинг барқарорлиги ҳамда сифатига боғлиқ эканини тушунамиз ва бу ҳолат вақтинчалик деб умид қиламиз. Кечикиш ўртача етти кунни ташкил қилмоқда, лекин, баъзи ҳолларда икки ҳафтадан ошиб кетиши, бу эса товарлар сифатига таъсир қилиши мумкин. Шу муносабат билан, биз бир қатор товарларни сотиб олиш нархлари ошганини кўрмоқдамиз, аммо, мижозларга мақбул нархларни таъминлаш учун етказиб берувчилар билан ушбу масалалар борасида иш олиб боряпмиз. Бугунги кунда дўконларимиз ассортиментида сабзавот ва мевалар тўлиқ тақдим этилган».

Шунингдек ўқинг: Беларусь изидан Россияда ҳам сабзавотларнинг чакана нархлари бўйича устамалар чекланиши кутилмоқда

Роспотребнадзорнинг нашрга берган изоҳига кўра, ушбу давлат муассаси хавфли маҳсулотлар, жумладан, таркибида «декларация қилинмаган кимёвий моддалар» бор товарлар айланмасини назорат қилади. Туркия, Эрон, Миср, Жанубий Африка, Вьетнам ва бошқа мамлакатлардан етказиб бериш устидан ўрнатилган назорат ўтган йилнинг октябрь ойидан бошлаб кучайтирилди. Шу сабабли, лимон, мандарин, қалампир, узум, анор, ялпиз, олма, грейпфурт, апельсин ва нок етиштирувчи 88 фермернинг маҳсулот импорти тўхтатилди. Ўтган йил охирида Туркия ва Эрондан қалампир, узум, анор, 2022 йилнинг январидан бошлаб эса Туркиядан апельсин ва грейпфрут  импорти ҳам тўхтатилди. Идора таъқиқланган маҳсулотлар бошқа давлатлар орқали йўналтирилиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирди.

Маҳсулотлар сифати текширилар экан, дўконлар омборлардаги нархлар юқорилиги сабабли кўплаб маҳсулотларни сотиб олишдан бош тортмоқда.  «Фруктовиков» компаниясининг савдо бўлими бошлиғи Руслан шундай дейди:

– Импорт қилинган сабзавот ва меваларни етказиб бериш муаммоси – ҳақиқатан ҳам шундай муаммо мавжудми?

– Ҳа, мавжуд.

– Бунга сабаб нима?

– Юқори харид нархи билан уни сотиб олиш осон эмас.

– Улар энди омборда ётадими?

– Ҳа.

– Нарх юқори бўлгани учун тармоқлар уларни сотиб олмаяптими?

– Ҳа, кўпчилик шу сабабли сотиб олмаяпти. Нарх ёрлиқлари шундайки, у фойдасиз бўлиб бормоқда. Ҳатто карам ҳам килограмми 80 рублдан сотилмоқда.

— Эртаги карам эмас, оддий карам, шундайми?

– Ҳа.

– Демак, улар тураверади ва  сифати бузилади?

– Эҳтимол, шундайдир, уларга талаб йўқ, чунки, маҳсулот бундай нарх ёрлиқлари билан на дўконлар, на кафе ва ресторанлар – ҳеч ерда сотиб олинмайди, бундай нархда сотиш фойда келтирмайди. Ҳозирча, афтидан, улар ўрнига бошқа маҳсулотлар қўлланмоқда.

– Сизда-чи, қандай ҳолат?  Ёки импорт билан шуғулланмаяпсизми?

– Биз ҳамма позицияларни ҳам олмаймиз. Савдоси юришмайдиган товарларни харид қилмаймиз, карамни, масалан. Ҳозир ҳатто Щи ва Борш пиширадиган ошхоналар,  эҳтиёжни жуда ҳам камайтириб, унинг ўрнини бошқа таом билан алмаштиришга ҳаракат қилмоқда. Ҳеч ким олмаяпти, биз ҳам олмаймиз. Ҳозир савдоси юришаётган маҳсулот (эҳтимол, ягона маҳсулот) – мандарин, у адекват нархда.

Логистика билан боғлиқ жиддий муаммолар ҳозир бутун жаҳонда кузатилмоқда.  Портлардаги карантинлар, ишчилар, хусусан, маҳсулот ташувчи юк машиналарининг ҳайдовчилари билан боғлиқ қийинчиликлар ва бу глобал муаммоларга Россиядаги охири йўқ назорат процедуралари ҳам қўшилган.

Бундан бир неча ой аввал уларга Роспотребнадзор назорати ҳам қўшилди, бу табиий равишда ушбу маҳсулотни Россияга олиб кириш билан боғлиқ жараёнларни узайтирди. «Товар эса тез бузилувчан», дейди Fruitnews ахборот агентлиги бош директори Ирина Козий:

«Бундай туриб қолишлар  маҳсулотларнинг бузилиши дегани. Ачинарлиси шундаки, кўплаб сифатли мева етиштирувчилар Россия бозори билан ишлашдан бош тортади. Биз ҳозир аниқ-тиниқ кўраётган ҳолат, масалан, марокашликларнинг Россия мева-сабзавот бозоридан аста-секин чиқиб кетишидир. Хусусан, ишлаб чиқарувчи корхоналар, экспортёр-етказиб берувчиларнинг ўзлари айтишмоқдаки, уларда маҳсулот етказиб бергач, бунинг учун тўлов олишга, партиялар қайтарилмаслиги ёки йўқ қилинмаслигига умуман ишонч йўқ. Ва табиийки, биз мазали помидорлар ва мандаринларни бой берамиз. Ҳозир текширувга яна бири қўшилди ва жараён янада мураккаблашди»

Саноат ва савдо вазирлиги ҳамда Қишлоқ хўжалиги вазирлигига етказиб беришдаги узилишлар ҳақида ҳеч қандай маълумот келмади, дейилмоқда. Федерал божхона хизмати маълумотларига кўра, мандарин ва клементин импорти ўтган йили 25 фоизга қисқарган. Ушбу меваларнинг тахминан ярми Туркиядан, қолганлари Марокаш ва Покистондан келтирилди.  Апельсин импорти 7 фоизга камайди. Унинг асосий етказиб берувчиси Миср бўлиб, ушбу мамлакат апельсин импортининг  60 фоиздан ортиқ ҳажмини етказиб бермоқда.

Грейпфрут импорти деярли 33 фоизга камайди.  Унинг 60 фоиздан ортиғи Туркиядан келтирилади.  Туркия булғор қалампирини етказиб бериш бўйича учинчи, помидор бўйича иккинчи ўринда туради.  Миср ўтган йили картошка импорти борасида етакчи (жами импорт ҳажмининг тахминан 50 фоизи билан) бўлди.

Сообщение Россияда мева-сабзавотлар нархи ошишига Роспотребнадзор сабабчи экани айтилмоқда появились сначала на EastFruit.

Россельхознадзорнинг Олтой ўлкаси ва Олтой Республикаси бўйича инспекторлари Қозоғистон Республикасидан келтирилган помидор партиясида (15 тонна) карантин зараркунандалари – Жанубий Америка помидор куяси (Tuta аbsoluta (Меyrick)) ва Пепино-мозаика вируси (Pepino Mosaic Virus)ни аниқлашди. Бу хусусда Россельхознадзор матбуот хизмати ҳаволасига таяниб, ElDala.kz хабар берди.

Қайд этилишича, карантин объектлари мавжудлиги Россельхознадзорга қарашли «Марказий илмий-услубий ветеринария лабораторияси»нинг Олтой филиалида ўтказилган лаборатория экспертизаси натижалари билан тасдиқланган.

«Касалланган помидор партиясини чиқариш таъқиқланди, юк алоҳида омборда сақланмоқда. Амалдаги қонунчилик талабларига мувофиқ, юкни қабул қилувчи томон маҳсулотнинг зарарланган партиясини зарарсизлантириши ёки йўқ қилиши шарт. Ушбу тартиб-қоидаларни бажариш рад этилган ёки имконсиз бўлган тақдирда, зарарланган товарлар тегишли назорат органлари бошчилигида экспортёр мамлакатга қайтарилади», дейилади хабарда.

Сообщение Россельхознадзор Қозоғистондан Россия Федерациясига зарарланган помидорнинг катта партияси олиб кирилишига йўл қўймади появились сначала на EastFruit.

Россия Ўзбекистоннинг жигарранг бужмайиш вируси аниқланмаган яна 10 та корхонасидан помидор ва қалампир олиб кирилишига рухсат берди, деб ёзмоқда “Podrobno.uz” Россельхознадзор маълумотларига таяниб.

Ушбу қарор 2022 йилнинг 13 январидан кучга кирди. У Ўзбекистон корхоналаридан видеоназорат асносида олинган помидор намуналарини карантин фитосанитария экспертизасидан ўтказиш натижаларига кўра қабул қилинди. Етказиб бериш Ўзбекистон ваколатли органи кафолати остида амалга оширилади.

Шунингдек ўқинг: Ўзбекистон – 2021: мева, ёнғоқ, узум – нархлар, маҳсулот етиштириш ва экспорт бўйича якуний таҳлил

Жигарранг бужмайиш вируси ҳосилдорликнинг 70-80% пасайиши, баъзи ҳолларда – иссиқхоналарда ҳосил тўлиқ бой берилишига олиб келади.  Вирус мева, уруғ ва кўчатлар орқали тарқалади.  Ушбу вируснинг Россиядаги иссиқхона хўжаликларига кириб бориши мамлакатда иссиқхона сабзавотларини етиштириш учун кўп миллионлик давлат субсидияларини тўлиқ йўққа чиқариши мумкин.

Ушбу қарор доирасида Ўзбекистоннинг Бухоро ва Фарғона вилоятларидаги қатор корхоналарига экспорт учун рухсат берилган.

Сообщение Россельхознадзор Ўзбекистоннинг яна 10 та корхонасидан помидор ва қалампир импорт қилинишига рухсат берди появились сначала на EastFruit.

Россельхознадзор Қозоғистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг агросаноат мажмуида Давлат назорати қўмитаси билан 19 тоннадан ортиқ Польша ва Бельгия нокининг Қозоғистондан ноқонуний олиб кирилгани факти бўйича видеомузокаралар ўтказди. Бу хусусда Россельхознадзор матбуот хизмати хабар бермоқда.

“Ноябрь ойида “Маштаково” назорат-ўтказиш пунктида Қозоғистондан Россияга етказиб бериш таъқиқланган маҳсулотларнинг олиб кирилиши тўхтатиб қолинган. Инспекторлар  Россия Федерацияси ҳудудига йўл олган автомашинада маркировкасига кўра, Польша ва Бельгиядан олиб келинган 19 тоннадан зиёд нок борлигини аниқлашди. Ҳужжатларда эса мевалар Қозоғистонда етиштирилгани қайд этилган”, дея хабар бермоқда Россия идораси вакиллари.

Россельхознадзор қозоғистонлик ҳамкасбларига ҳодиса сабабларини ўрганиш ва келажакда шунга ўхшаш қонунбузарликларнинг олдини олишни сўраб мурожаат қилди.

“Хизмат Қозоғистон томонига Россияга ноқонуний олиб киришга уринилган товарлар партияси ҳақида батафсил маълумот юборади”, дейилади вазирлик хабарида.

Шунингдек ўқинг: Россельхознадзор Туркия мева-сабзавотларида хавфли вирусларни аниқлади

Музокаралар чоғида ўзаро етказиб беришда ўсимлик маҳсулотлари ноқонуний олиб кирилишининг олдини олиш ва уларнинг кузатилишини таъминлаш мақсадида икки давлатнинг фитосанитария назорати соҳасидаги ахборот тизимлари интеграциялашувини жадаллаштириш зарурлиги маълум қилинди.

Томонлар бу борада аввал ишлаб чиқилган режага мувофиқ, босқичма-босқич ҳамкорликни йўлга қўйишни муҳокама қилди. Россия ва Қозоғистоннинг техник мутахассислари билан тез-тез маслаҳатлашиб туриш таклиф этилди.

Шунингдек, йиғилиш иштирокчилари ўсимлик маҳсулотларини виждонга хилоф равишда экспорт қилувчилар аниқланганда икки департаментнинг ўз вақтида маълумот алмашишига келишиб олишди.

Сообщение Европа меваларини Қозоғистон номи остида Россияга олиб киришга ҳаракат қилинган появились сначала на EastFruit.

Россия мева-сабзавот савдоси вакилларидан EastFruitга келиб тушган маълумотларга кўра, ўтган ҳафта бир қатор мамлакатлардан Россияга сархил олма импорти бўйича тартиблар анча мураккаблашди. Улар Россельхознадзорнинг ушбу мамлакатлардан ҳар бир партия олмалардаги «Пириметанил», «Хлорпирифос» ва «Гексахлорбензол» каби фаол пестицидлар қолдиқларининг рухсат этилган максимал концентрацияси (РМК) ошиб кетишини синчковлик билан текшириш белгиланган хатга асосланади.

Бу олма юкланган машина ва контейнерларнинг бир неча кун кечикишига олиб келади. Шунга кўра, етказиб берувчилар транспорт тўхтаб қолиши натижасида катта йўқотишларга дучор бўлишади ва ушбу чора-тадбирлар ортиқча олма фонида маҳаллий товар ишлаб чиқарувчини қўллаб-қувватлаш мақсадида бозорга киришни тарифсиз чеклаш усули деб ҳисоблашади. Бу хусусда бизнинг #freshapplecrisis номли материалимизда батафсил ёзилган. Етказиб беришдаги кечикишлар ҳисобга олинса, Россия олма бозори бироз “жонланди”. Тўғри, Spot бозорида олма нархи ҳали кўтарилганича йўқ, аммо келгуси ҳафтадаги етказиб беришларда Россия супермаркетлар тармоқлари ушбу омилни ҳисобга олади ва ҳатто арзон олма учун ҳам сотиб олиш нархини осмон қадар кўтаради. Бозор иштирокчиларининг фикрига кўра, Польша олмаларининг Беларусь орқали Россия бозорига реэкспорт қилинмаслиги ҳам нархларни қўллаб-қувватлайди.

Қизиғи шундаки, шартли «қора рўйхат»га тушиб қолган мамлакатлар орасида Молдова йўқ. Эҳтимол, шунинг учун Молдовада олма нархи ўса бошлади ва ҳатто «Айдаред» нави учун олма нархи ошишининг дастлабки омилларини қайд этилди.

Айни пайтда Россия бозорида олманинг улгуржи нархларининг ўртача даражаси ўтган йилга нисбатан ўртача 10-15 фоизга паст, аммо нархлар ҳали ҳам 2018/19 йилги мавсумга нисбатан сезиларли даражада юқори.

Шуниси қизиқки, 2021 йилнинг сентябрь ойида Россия олма импортини 2020 йил, сентябрга нисбатан кескин оширди, ваҳоланки, август ойида импорт, аксинча, бир йил аввалгига нисбатан паст бўлган. 2021 йилнинг сентябрь ойида Россияга олма экспортининг асосий ўсиши айнан Молдовадан кузатилди – етказиб бериш икки баравар кўпайиб, 19,4 минг тоннага етди. Эрон олмасини етказиб бериш 9 фоизга ошиб, 9 минг тоннага етди, Сербия эса сентябрь ойида Россияга олма экспортини 7 фоизга камайтириб, 2,8 минг тоннага етказди. Айтганча, 2021 йилнинг август-сентябрь ойларида Россия Федерациясига Сербия олмасини етказиб бериш 2020 йилга нисбатан учдан бир баравар кам эди. Туркия эса ўз экспортини оширишда давом этди – 2021 йилнинг сентябрь ойида Россияга олма экспорти 2020 йилнинг худди шу ойига нисбатан 23 фоизга кўп бўлди.

Сообщение Россия ўз бозорига Сербия, Туркия, Эрон, Янги Зеландия ва Жанубий Африкадан олма етказиб берилишини мураккаблаштирди появились сначала на EastFruit.

23 сентябрь куни Россельхознадзор видеоконференция шаклида Туркия Қишлоқ ва ўрмон хўжалиги вазирлигининг Озиқ-овқат ва назорат бош бошқармаси билан музокаралар ўтказди.

Томонлар Туркиядан Россияга мева-сабзавот маҳсулотлари, уруғчилик ва экин материалларини етказиб бериш билан боғлиқ кенг кўламли мавзуларни муҳокама қилишди.

Россельхознадзор Туркиядан олиб келинган меваларда қўнғир монилиоз чириш (Moniliniafructicola), шунингдек, Россия ва ЕОИИ мамлакатлари учун карантинли «жигарранг бужмайиш вируси»нинг помидорда аниқланиши бўйича янги ҳолатдан хавотирда эканини билдирди. Ва РФга экспорт қилиш учун мўлжалланган маҳсулотларнинг фитосанитар хавфсизлигини назорат қилиш ҳамда  таъминлаш кучайтирилишини сўради.

Бундан ташқари, Россельхознадзорнинг қайд этишича, у Туркия томонига пестицидлар ва агрокимё соҳасидаги ҳамкорлик тўғрисида идоралараро Битим лойиҳасини юборган. Ва мазкур ҳужжат бўйича таклиф ҳамда мулоҳазаларни кутмоқда.

Россельхознадзор ўсимлик маҳсулотлари Россияга олиб кирилишига оид мониторинг натижаларига кўра, 2021 йилда пестицидлар ва агрокимёвий моддаларнинг қолдиқ миқдори бўйича гигиеник меъёрлардан ошиб кетишнинг 79 та ҳолатини аниқлади.

Суҳбатнинг яна бир мавзуси ГМО-маҳсулотларни назорат қилиш бўйича кечди. Россия идораси ўсимликлар генетик модификацияси соҳасидаги Туркия қонунчилигини ўрганишдан манфаатдор эканлигини, шунингдек, Россияга экспорт қилинадиган уруғлар ва экин материалларида ГМО йўқлиги тўғрисидаги гувоҳнома формаси бўйича келишувга қизиқиш билдирди. Ушбу ҳужжат лойиҳасини Россельхознадзор Туркияга юборган.

Шунингдек ўқинг: Россельхознадзор Грузия нектарини ва шафтолисида хавфли монилиоз чириш касаллигини аниқлади

Туркия озиқ-овқат ва назорат Бош бошқармаси Россиянинг ўсимлик маҳсулотларини экспорт қилиш бўйича талабларини бажаришга эҳтиёткорлик билан ёндашаётганини маълум қилди. Ва хавфли товарлар етказилишига йўл қўймаслик учун барча саъй -ҳаракатлар амалга оширилишини таъкидлади. Шунингдек, Туркияда ГМО-уруғдан фойдаланиш ва ГМО-ўсимликларини етиштириш таъқиқлангани қайд этилди. Туркия томони Россельхознадзорга ГМО айланмаси борасидаги норматив тартибга солиш ҳақида қисқа муддатда батафсил маълумот беради. Шунингдек, карантин объектларини аниқлашнинг ҳар бир ҳолати бўйича ўтказилган тергов натижалари ва ушбу далиллар бўйича кўрилган чоралар тавсифи Россия идорасига юборилади.

Музокара якунида томонлар яқин орада пестицидлар ва агрокимёвий моддалар тўғрисидаги шартнома лойиҳасини муҳокама қилиш учун қўшимча музокаралар олиб боришга келишиб олди.

Сообщение Россельхознадзор Туркия мева-сабзавотларида хавфли вирусларни аниқлади появились сначала на EastFruit.

Куни кеча Россельхознадзор  видеоконференция шаклида Грузия Озиқ-овқат миллий агентлиги вакиллари билан музокаралар ўтказди.

Россия томони Грузиядан Россия Федерациясига олиб келинган ўсимлик маҳсулотларида ЕОИИ учун карантин объектлари аниқланиши ҳоллари кўпаяётганидан хавотирда эканини билдирди.

Россия Федерацияси ҳудудига етказиб бериладиган Грузия товарларида биринчи бор хавфли карантин касаллиги қўзғатувчиси – қўнғир монилиоз чириш  (Моnilinia fructicola) аниқланди. Нектаринда уч ҳолатда, шафтолида бир ҳолатда зарарланиш аниқланган.

Барча далиллар ҳақидаги нотификациялар Грузия миллий озиқ-овқат агентлиги манзилига юборилди, деб хабар бермоқда Россельхознадзор сайти.

Музокаралар чоғи 2021 йилнинг жорий даври якунида Россияга Грузия картошкаларида етказиб бериш ҳажми сезиларли ўсгани ва маҳсулот ҳажми қарийб 17 минг тоннани ташкил этгани, ўтган йили бу кўрсаткич 1600 тонна даражасида бўлгани қайд этилди.

2021 йилда нектарин етказиб бериш ҳажми ушбу маҳсулотнинг 2020 йил охиридаги умумий миқдорига деярли тенг – 14 минг тонна бўлди.

Россельхознадзор, Евроосиё иқтисодий иттифоқи қонунчилигига мувофиқ, Россияга ифлосланган маҳсулотлар келгусида етказиб берилишига йўл қўймаслик чоралари кўрилишини, шунингдек, ҳодиса сабабларини текшириш натижалари тўғрисида маълумот берилишини сўради.

Грузия томони барча керакли материалларни юборишга, шунингдек, Россия Федерациясига экспорт қилиш учун мўлжалланган экинларни етиштириш майдонлари, музлатгичлар ва омборларни тўлиқ қамраб олиш учун давлат фитосанитария мониторинг дастурини кенгайтиришга ваъда берди.

Сообщение Россельхознадзор Грузия нектарини ва шафтолисида хавфли монилиоз чириш касаллигини аниқлади появились сначала на EastFruit.

Россельхознадзор Ўзбекистон нектаринларида карантинли вирус – қўнғир монилиоз чиришни аниқлади.

Ташкилот матбуот хизматининг хабарига кўра, 10 сентябрь куни Россельхознадзор ва Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўсимликлар карантини давлат инспекцияси ўртасида видеоселектор шаклидаги музокаралар бўлиб ўтган.

Россия томонининг хабар беришича, ўзбек нектарин партияларида ЕОИИ аъзолари учун карантинли замбуруғ касаллиги – қўнғир монилиоз чириш (Моnilinia fructicola) аниқланган.

Россельхознадзор илгари мазкур карантин объекти ўзбек меваларида аниқланмаганини айтиб, тергов ўтказишни, нектаринларнинг келиб чиқишини аниқлаш ва Россияга фақат касалликдан ҳоли зоналарда етиштирилган маҳсулотлар етказиб берилиши таъминланишини сўраган.

Қўнғир монилиоз чириш  нафақат данакли мевалар, балки уруғли экинларга ҳам таъсир кўрсатиши таъкидланди, уларни ҳам Ўзбекистон томони диққат билан текшириши лозим.

Шунингдек ўқинг: Россельхознадзор Россия Федерациясига Туркиянинг икки вилоятидан помидор ва қалампир олиб киришга рухсат берди

«Мулоқотнинг яна бир мавзуси – ўзбек маҳсулотларида Шарқий мевахўр капалаклар (Grapholitha molesta Busck) касаллиги тез-тез аниқланишидир. Ўзбекистон томони мазкур турдаги ҳашаротни аниқлаш бўйича импортёр-мамлакатлардан нотификациялар сони кўпайгани ва унинг тарқалишини назорат қилиш учун дастурни ўзгартириш ниятида эканини тасдиқлади», дейилади хабарда.

Ўсимликлар карантини давлат инспекцияси Россельхознадзордан ўзбекистонлик мутахассислар учун Шарқий мевахўр капалакларга қарши курашиш ва товарлар фумигацияси усуллари бўйича ўқув-семинарлар ўтказишини сўраганлиги ҳам маълум бўлди.

Сообщение Ўзбекистон нектаринларида карантин касалликлари аниқланди появились сначала на EastFruit.

2021 йилнинг 9 сентябрида Россельхознадзор Россия Федерацияси ҳудудига Туркия Республикасининг Aнталия ва Измир вилоятларидан помидор ва қалампир олиб киришга рухсат берди.

«Россельхознадзор, Туркия Республикаси Қишлоқ ва ўрмон хўжалиги вазирлигининг Озиқ-овқат ва назорат бошқармаси кафолати остида 2021 йилнинг 9 сентябридан Россияга Туркиянинг Aнталия ва Измир вилоятларидан экспорт қилинадиган (ёки етиштириладиган) помидор ва қалампир импортига вақтинчалик чекловларни олиб ташлайди. Бу қарор  ЕОИИга аъзо давлатлар учун карантин объектлари билан зарарланган помидор ва қалампир Россияга етказиб берилишининг олдини олиш бўйича амалга оширилган ишлар бўйича Туркия томони тақдим этган материалларни кўриб чиқиш натижаларига кўра қабул қилинди”, деб хабар берди Россельхознадзор матбуот хизмати.

Aниқлик киритилишича, Туркиянинг Aнталия ва Измир вилоятларидан помидор ва қалампир етказиб беришга чекловлар  2020 йилнинг декабрида киритилган.

Aввалроқ EastFruit 2021 йилнинг 6 сентябрида Россельхознадзор Беларусь Республикасининг 21 та ишлаб чиқарувчиси Россия Федерацияси ҳудудига помидор ва қалампир олиб киришига рухсат бергани ҳақида хабар қилган эди.

«Россельхознадзор Беларусь томони помидор ва қалампирни фитосанитария ва лаборатория синовлари ўтказилган жойлардаги фитосанитария экспертизаси ва лаборатория синовлари бўйича тақдим этган материалларни кўриб чиқиш натижаларига кўра, «Уруғ етиштириш, карантин ва ўсимликларни муҳофаза қилиш бош давлат инспекцияси» кафолати остида 2021 йилнинг 6 сентябридан бошлаб, Беларусь Республикасининг 21 та ишлаб чиқарувчисидан Россия Федерациясига помидор ва қалампир импорти амалга ошириш мумкин деб ҳисоблайди», деб хабар берди Россельхознадзор матбуот хизмати.

Сообщение Россельхознадзор Россия Федерациясига Туркиянинг икки вилоятидан помидор ва қалампир олиб киришга рухсат берди появились сначала на EastFruit.

«Росселхознадзор«нинг «Aргус-Фито» ФДИТ ахборот тизими маълумотларига кўра, 2021 йилнинг 10 август ҳолатига кўра, Озарбайжон, Тожикистон ва Туркманистон каби давлатлар Россияга етказиб берадиган мева-сабзавот маҳсулотлари ҳажмини оширган.

Шундай қилиб, Озарбайжон экспорти 4,6 фоизга ўсди. 2020 йилнинг шу даврида экспорт ҳажми 323,3 минг тонна эди, айни пайтда 338,2 минг тоннани ташкил этмоқда.

Тожикистондан сабзавот ва мева етказиб бериш 2021 йилда 38 фоизга ошиб, 4,8 минг тоннадан 6,7 минг тоннага етди.

Туркманистондан Россияга экспорт 93,9% га ошиб, 16,9 минг тоннадан 32,7 минг тоннага етди.

Бундан ташқари, «Росселхознадзор» Россияга МДҲ мамлакатларидан импорт қилинадиган картошка ҳажми сезиларли даражада ошганини қайд этмоқда. 2021 йилда етказиб бериш 2020 йилга нисбатан икки баравар – 102,2 минг тоннадан 210,5 минг тоннагача ортди.

Картошканинг асосий экспортёрлари – Беларусь (экспорт ўсиши 8,3 минг тоннадан 94,3 минг тоннагача – 11 баробар), Озарбайжон (ўсиш 23 фоиз, 68,8 минг тоннадан 84,7 минг тоннагача) ва Aрманистон (ўсиш 38 фоиз, 21,2 минг тоннадан 29,5 минг тоннагача)дир.

Умуман олганда, Озарбайжон МДҲ мамлакатлари орасида Россияга помидор (114 минг тонна) етказиб берувчи йирик экспортёр бўлиб қолмоқда. Беларусь – картошка (94 минг тонна), сабзи (57 минг тонна), бош карам (29 минг тонна) ва бодринг (19 минг тонна) етказиб берувчисидир. Aрманистон – ўрик (34 минг тонна), Қозоғистон – бош пиёз (61 минг тонна), тарвуз (44 минг тонна) ва қовун (28 минг тонна), Молдова – олма (113 минг тонна) ва узум (9 минг тонна), Тожикистон – қуритилган мевалар (3 минг тоннадан ортиқ), Ўзбекистон – гилос (24 минг тонна), нектарин (20 минг тонна), олхўри (5,8 минг тонна) ва шивит (5,6 минг тонна) етказиб берди.

Товарларнинг алоҳида турлари бўйича МДҲ мамлакатларининг ҳар бири 2021 йилда Россияга маҳсулот етказиб беришни кўпайтирди.

Озарбайжон

2021 йилда Озарбайжон Россияга картошка, бодринг, оқ пиёз, лавлаги, олма, тарвуз, нектарин, шафтоли, ўрик, хурмо, қулупнай, нок, қовун, шовул, салат барги, исмалоқ ва бошқа кўплаб товар позицияларини етказиб беришни кўпайтирди.

Бодринг – бу маҳсулотни 10 августга келиб, Озарбайжон Россияга ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2 баробар кўпроқ импорт қилди – 1,7 минг тоннага нисбатан 3,7 минг тонна.

Оқ пиёз – Озарбайжондан  авваллари деярли жўнатилмаган. Бу йил ушбу маҳсулотни Россия 2 минг тонна импорт қилди.

Лавлаги – етказиб бериш 2,4 баробар ошди – 207 тоннага нисбатан 508 тонна.

Олма – етказиб бериш 19% га ошди – ўтган йилги 21,9 минг тоннага нисбатан бу йилги кўрсаткич 26,1 минг тонна.

Тарвуз – экспорт ҳажми – 9 баробар ошди 717 тоннага нисбатан 6,9 минг тонна.

Нектарин – экспорт ҳажми 3  баробар ошган – 1,9 минг тоннага нисбатан 6,1 минг тонна.

Ўрик –  экспорт ҳажми 3 баробар ошган – 617 тоннага нисбатан 1,9 минг тонна.

Шафтоли – ўсиш 2,8 баробар – 2 минг тоннага нисбатан 5,9 минг тонна.

Нок –  2,4 баробар ўсиш – 649 тоннага нисбатан 1,5 минг тонна.

Хурмо – 2,3 баробар ўсиш – 16,8 минг тоннага нисбатан 37,9 минг тонна.

Қулупнай – 2,2 баробар ўсиш – 1,9 минг тоннага нисбатан 4,3 минг тонна.

Aрманистон

Aрманистон Россияга картошка, олма, қалампир ва ўрик экспортини кўпайтирди.

Олма – Россия Федерациясига экспорт ҳажми бу йил 15 фоизга ошиб, 6 минг тоннадан 7 минг тоннага етди.

Қалампир – етказиб бериш ҳажми ўтган йилги 902 тоннадан 41 фоизга ошиб, бу йил 1,2 минг тоннагача етди.

Ўрик – бу йил етказиб бериш ҳажми 5 фоизга ошиб, 34,7 минг тоннани ташкил этди (2020 йилда 33,1 тонна эди).

Беларусь

Беларусь картошка, бош пиёз ва қизил карам экспортини оширди.

Пиёз – етказиб бериш 2,1 баравар ошди – ўтган йилги 658 тоннага нисбатан 1,4 минг тонна.

Қозоғистон

Қозоғистондан олма ва қуритилган нўхат импорти ошди.

Олма – етказиб бериш 50% га ўсиб, 2020 йилдаги 1,5 минг тоннадан 2021 йилда 2,2 минг тоннага ошди.

Қуритилган нўхат ўтган йили Россияга Қозоғистондан етказиб берилмаган, 2021 йилда 6 минг тоннага яқин маҳсулот импорт қилинди.

Қирғизистон

Қирғизистон помидор, сабзи ва олма экспортини сезиларли даражада оширди. Шунингдек, саримсоқ, гилос ва қулупнай етказиб беришни кўпайтирди.

Помидор – етказиб бериш ҳажми 7,2 баробар ошиб, 1,9 минг тоннадан 13,9 минг тоннага етди.

Олма – 2,3 баробар ортиб, 902 тоннадан 2,1 минг тоннага етди.

Гилос – ўсиш 1,4 баробар, 4,4 минг тоннадан 6,6 минг тоннага ортди.

Сабзи – 2021 йилда 11,4 минг тоннадан 13,1 минг тоннагача – 1,1 баробар ошди.

Молдова

Молдова Россияга сабзи жўнатишни бошлади ва 1 000 тоннадан ортиқ маҳсулот етказиб берди. Шунингдек, лавлаги (201 тонна) ҳам экспорт қилинди. Бундан ташқари, мамлакатдан ўрик ва қулупнай импорти ошди.

Шунингдек ўқинг: Катта муваффақиятсизлик – 2021 йилнинг биринчи ярмида Молдовадан Россияга мева экспорти натижалари

Тожикистон

Тожикистон Россия Федерациясига қуруқ мева, гилос, узум ва нектарин экспортини кўпайтирди.

Aралаш қуруқ мевалар – бу йилги ўсиш 15%, 1,4 минг тоннадан 1,6 минг тоннагача.

Қуритилган ўрик – 6,6% ўсиш, 1,5 дан 1,6 минг тоннагача.

Гилос – ўсиш 19 баробар, ўтган йилги 45 тоннадан бу йил 866 тоннага етди.

Туркманистон

Туркманистон Россияга помидор етказиб бериш ҳажмини 16,4 минг тоннадан 31,9 минг тоннагача оширди (ўтган йилнинг шу даврига нисбатан +94%). Бундан ташқари, Туркманистон сабзиси импорти 2021 йилда 40 тоннадан 302 тоннагача ошди.

Ўзбекистон

Ўзбекистон Россияга помидор, қалампир, сабзи, саримсоқ, бодринг, кўк пиёз, гилос, узум, тарвуз, шафтоли ва қовун экспортини кўпайтирди.

Ўзбекистондан помидор етказиб бериш ҳажми ўтган йилги 24,2 минг тоннадан бу йил 37,5 минг тоннагача (+ 55%) ошди.

Тарвуз – етказиб бериш ўсиши – 5 баробар, 2,9 минг тоннадан 24 минг тоннагача.

Бодринг – ўсиш 3,2 баробар ошиб, 299 тоннадан 961 тоннагача.

Гилос – етказиб бериш ўсиши –  2,7 баробар, 2021 йилда 9,1 минг тоннадан 24,5 минг тоннагача.

Қалампир – етказиб бериш ўсиши – 1,3 баробар, 3,6 минг тоннадан 5 минг тоннагача.

Узум – етказиб бериш ўсиши –  1,2 баробар, 7,7 минг тоннадан 9,3 минг тоннагача.

Саримсоқ – ўсиш 1,9 баробар, 668 тоннадан 1,2 минг тоннагача.

Сабзи – етказиб бериш ўсиши –  18%, 2,5 минг тоннадан 3 минг тоннагача.

Сообщение Тожикистон МДҲ давлатлари орасида Россияга қуритилган мева етказиб берувчи энг йирик экспортёр бўлиб қолмоқда появились сначала на EastFruit.