Ёнғоқ ҳосили йиғиб олиниб, саноат корхоналарида пўстлоғидан тозалангач, кўплаб чиқитлар қолади. Қаттиқ, юпқа ва жуда секин парчаланадиган ёнғоқ пўстлоғи, одатда, чиқиндига ташланади. Аммо Вашингтон давлат университети олими Викрам Ядама шкаф, стол ва бошқа мебель қисмлари учун мустаҳкам панеллар ясашда ёнғоқ пўстлоғини қайта ишлашнинг янги усулини топди.

WSU композит материаллар муҳандислик марказида Ядама ва тадқиқотчилар гуруҳи пўстлоқ, тола ҳамда сомон каби қишлоқ хўжалиги чиқиндиларини смола билан мустаҳкамланган меъморий ҳамда декоратив панелларга айлантирмоқда. Прессланган толали панеллар ишлаб чиқаришда фундук пўстлоғини ҳам синовдан ўтказаётган ишлаб чиқарувчилардан бири ушбу технологияга қизиқиб қолган, деб хабар бермоқда АgrоХХI.

«Стол ёки шкафлар учун панеллар ясаётганингизда бир нечта жиҳатлар жуда муҳим», дейди Ядама.

«Панеллар муайян бир оғирликдаги юкка бардош берадиган даражада мустаҳкам бўлиши керак. Улар винтлар ёки маҳкамловчи деталларни ушлаб туриши лозим, шунингдек, вақт ўтиши билан оғирлик туфайли эгилувчанлик даражаси минимал бўлиши зарур. Ва албатта, чиройли бўлиши ҳам муҳим».

Ўрмон ёнғоғи экологик жиҳатдан хавфсиз ва мустаҳкамлик, маҳсулдорлик ҳамда гўзаллик уйғунлигини намоён этади, прототип-панелларга ажойиб қизғиш-жигарранг тус беради.

«Пўстлоқ таркибида жуда кўп углерод мавжуд», дейди Ядама. «Уларнинг парчаланишини тўхтатсангиз, углерод ажралишини кечиктирасиз.  Агар биз материал чиқиндига тушишининг олдини олсак ва шу билан бирга, кўпроқ дарахтлар ўстиришда давом этсак, бу  бизга узоқ муддат ёрдам беради”.

Жамоа ҳозир панелдаги  смола миқдорини минималлаштириб, табиий ингредиент миқдорини максимал даражада ошириш устида ишламоқда. Шу билан бирга, охир-оқибат, углерод чиқиндиларининг нейтрал даражаси билан биологик асосдаги смолаларни қўллаш режалаштириляпти.

Лойиҳани шу йил қишда якунламоқчи бўлган Ядама ҳам маҳсулот, ҳам тижорат миқёсида кенгайтирилиши мумкин бўлган ускуна прототипини ишлаб чиқмоқда. Ишланма муваффақиятли бўлса, мижозлар тез орада ёнғоқ пўстлоғидан тайёрланган стол ёки стул сотиб олишлари мумкин.

“Бу ҳамкорларимиз билан  фундук қобиғидан янги  панеллар яратиш борасидаги ажойиб тажриба бўлди. Архитектура ва дизайн мижозлари биз кўрсатган прототипларни жуда ёқтиришди ва биз ушбу янги турдаги материални ишлаб чиқаришга тайёрлаб бўлгач, катта муваффақиятга эришишни кутмоқдамиз”, дея хулоса қилди у.

Сообщение Фундук пўстлоғидан мебель – америкалик тадқиқотчилардан янги технология появились сначала на EastFruit.

Сўнгги йилларда Ўзбекистон ёнғоқ бизнеси катта сармоялар жалб қила бошлади, чунки, мамлакатда бу турдаги экиннинг кенг ассортиментини етиштириш учун ажойиб шароитлар мавжуд. EastFruit таҳлилчилари Ўзбекистонда етиштириладиган асосий ёнғоқ турларининг нархлари шарҳини тайёрлашди, шунингдек, уларни ўтган йилги нархлар билан солиштиришди.

Қуйидаги диаграммада: 2022 йилнинг январь ойида ёнғоқ турларида улгуржи нархлар

Аввало, шуни қайд этиш жоизки, маҳаллий етиштирилган хандон писта Ўзбекистонда энг қиммат ёнғоқ турилигича қолмоқда. Ушбу турдаги экин Ўзбекистоннинг ўрмон маҳсулотларига мансуб ёввойи ўсимлик ҳисобланади. Унинг ҳажми маданий етиштириладиган хандон пистадан кичикроқ, бироқ, мана, бир неча йиллардан буён мамлакат мазкур қиммат ёнғоқ турини саноат усулида етиштиришга ҳаракат қилмоқда ва ҳатто бу борада жуда катта режалар борлиги айтилган.

Ўзбекистонда пўстлоқли фундук нархи қимматлиги бўйича ёнғоқ турлари орасида иккинчи ўринда туради. Бу ёнғоқ тури, масалан, Грузия ёки ҳатто Россияга нисбатан анча қиммат. Ўзбекистонда  фундукнинг улгуржи нархлари Грузиядагидан уч баробар юқори, ваҳоланки фундукни Ўзбекистонда ҳам бемалол етиштирса бўлади. Бироқ, ҳозирча Ўзбекистонда фундук етиштириш бўйича ташаббуслар йўқ.

Ўзбекистонда пўстлоқли бодом бошқа мамлакатлардаги нархларга нисбатан унчалик қиммат эмас, аммо у сифати билан ҳам ажралиб туради. Бу ерда маҳаллий маҳсулотлар бор, лекин, мамлакатда йирик бодом плантациялари деярли йўқ.

Грек ёнғоғи эса энг арзон ёнғоқ тури ҳисобланади.  Ўзбекистон ушбу сегментда йирик плантациялар барпо этишни, бунда асосан, «Чандлер» навини қўллашни фаол йўлга қўя бошлади.

Ўзбекистонда 2021 йил бўйи ёнғоқ турларида нархлар қай тариқа ўзгарди?

Қуйидаги жадвалда кўриб турганингиздек, ёнғоқ нархи йил давомида сезиларли даражада ўзгарган. Бундан ташқари, икки турдаги ёнғоқ нархи кескин тушиб кетган, қолган иккитаси эса аксинча, кескин кўтарилди.

Қуйидаги диаграммада: Ўзбекистонда ёнғоқ турларида улгуржи нархларнинг ўзгариши, 2022 йилнинг январь ойида 2021 йилнинг январь ойига нисбатан, фоизда

Яна шуни қайд этиш жоизки, Ўзбекистонда ёнғоқнинг улгуржи нархлари жаҳон трендларига маълум даражада зиддир. Биринчи навбатда, грек ёнғоғи нархи 33 фоизга арзонлашгани эътиборни тортади, зеро, ушбу турдаги ёнғоқ, ҳозир жаҳон бўйича рекорд даражада қимматлаган. Ўзбекистон грек ёнғоғи экспорти бўйича жаҳонда етакчилар қаторида бўлса-да, экспорт борасида ёнғоқ ҳажми ва сифати билан боғлиқ муаммолар бор.

Хандон писта нархи эса қарийб 33 фоизга қимматлашган, аммо, бу жаҳон тенденцияларига мос келади. 2021 йилда хандон писта ҳосили АҚШ ва Туркияда паст бўлиши кутилган эди, чунки, ушбу турдаги ёнғоқ мева бериш даврийлиги билан фарқ қилади. Бироқ, Калифорниядаги қурғоқчилик муаммони янада кучайтирди (АҚШда хандон писта қандай етиштирилиши ҳақида ушбу ҳаволага қаранг).

Яхши ҳосил кутилган Эрон ҳам об-ҳаво аномалиялари туфайли хандон пистадан ҳосил ололмади. Аммо жаҳонда хандон пистага талаб ортиб бораверди.  Дарвоқе, Ўзбекистон ҳам сўнгги йилларда хандон писта импортини ошириб, уни, асосан, Эрондан сотиб олди.

Бодом нархининг ўтган йилга нисбатан 35 фоизга арзонлашгани жаҳон трендларига зиддир.  Глобал миқёсда бодом нархи бир йил аввалги жуда паст даражадан сезиларли ошди. Асосий сабаб – Калифорнияда қурғоқчилик ва сув танқислиги туфайли бодом ҳосилининг кескин камайиши (АҚШда бодом қандай етиштирилиши ва унга ишлов берилишини ушбу ҳавола орқали кўринг)дир. Дарвоқе, Ўзбекистон бодомни хориждан келтирмайди, аксинча, уни хорижга  фаол экспорт қилади.

Ўзбекистонда фундук нархининг йилига 20 фоиз арзонлашуви жаҳон бозоридаги трендларга мосдир. Жорий йил минтақада ёнғоқ ҳосили сезиларли даражада ошгани нархлар арзонлашишига олиб келди.  Ўзбекистон, одатда, Грузия ва Озарбайжондан фундук импорт қилади. Ва бу мамлакатларда унинг нархи 2021/22 йилги мавсумда пасайган.

Шунингдек, сўнгги ҳафталарда Ўзбекистон бозорида ёнғоқнинг асосий турлари нархи нисбатан барқарорлигича қолганини ҳам қайд этиш жоиз. Бироқ, материалда тасвирланган трендларни ҳисобга олган ҳолда яқин келажакда баъзи ўзгаришларни кутиш мумкин.

Сообщение Ёнғоқ, хандон писта, бодом ва фундукнинг Ўзбекистондаги нархлари шарҳи появились сначала на EastFruit.

2021 йилда Туркия фундуки ва ундан қайта ишланган маҳсулотларни импорт қилувчи энг йирик бешлик Европа Иттифоқи давлатлари бўлди. «Анадолу» агентлиги Туркия экспортёрлар ассамблеяси (ТİМ) ҳаволасига таяниб, ушбу маълумотларни тақдим этмоқда.

Ўтган йили Туркиянинг умумий экспорти 2020 йилга нисбатан 32,9 фоиз ўсиб, 225,37 миллиард долларга етди.

Шу билан бирга, Туркия фундуки ва ундан тайёрланган маҳсулотларнинг ташқи савдоси ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 16,6 фоиз ортиб, 2,26 миллиард долларга етди.

Ушбу секторнинг Туркия экспорт саватидаги улуши 2021 йилда 1 фоизни ташкил этди.

Белгиланган даврда Туркия фундуки ва ундан қайта ишланган маҳсулотларнинг асосий импортёрлари сифатида Германия, Италия, Франция, Польша ва Голландия намоён бўлди.

Хусусан, Германияга 536,4 миллион доллар, Италияга 497,7 миллион, Францияга 163,1 миллион, Польшага 106,3 миллион, Нидерландияга 84,1 миллион долларлик маҳсулот етказиб берилди.

Жибути, Франция Полинезияси, Бруней, Гвинея-Бисау, Бенин ва Сьерра-Леоне 2021 йилда Туркия фундуки ва ундан қайта ишланган  маҳсулотларни импорт қилувчи давлатлар рўйхатига қўшилди.

2021 йилда Туркия фундуки ва ундан тайёрланган маҳсулотлар экспорти энг кўп Германияга ўсди – 98,9 миллион доллар.

Ундан кейинги ўринларда Италия (ўсиш – 92,8 миллион доллар), Франция (26,8 миллион доллар), Хитой (26,5 миллион доллар) ва Польша (16,3 миллион доллар)дир.

Туркиядан Хитойга ўтган йили фундук ва ундан тайёрланган маҳсулотлар экспорти 79,5 миллион долларни ташкил этди.

ТİМ маълумотларига кўра, 2021 йилда Туркия фундуки ва ундан тайёрланган маҳсулотларнинг асосий импортёрлари рўйхати:

Сообщение 2021 йили Туркия фундуки ва ундан қайта ишланган маҳсулотлар экспорти 16,6 фоизга ошди появились сначала на EastFruit.

EastFruit таҳлилчилари минтақа мева-сабзавот бизнеси учун сўнгги ҳафталарнинг энг муҳим омили – турк валютаси – лира курсининг кескин тебранишларига эътибор қаратишмоқда.

2021 йил бошидан бери турк лираси курси икки баробардан кўпроқ пасайди. Валюта курсининг энг кескин қулаши эса сўнгги уч ҳафта ичида содир бўлди. Шу билан бирга, валюта курси қулаши ортидан унинг кескин ўсиши бошланди, чунки, Туркия ҳукумати кескин девальвацияни тўхтатишга ҳар қандай йўл билан ҳаракат қилди.

Табиийки, ҳар қандай давлатнинг валюта курси пасайиши экспортни рағбатлантиради, курс баландлаши эса мамлакат товарларининг ташқи бозордаги позициясини ёмонлаштиради. Шундай қилиб, Туркия сабзавот ва мевалари ҳозир ташқи бозорларда рақобатбардош бўлиб бормоқда. Шу муносабат билан EastFruit таҳлилчилари Туркиядаги вазият қай тариқа ва кимга кўпроқ таъсир этишини кўрсатиб бериш учун Туркия мева-сабзавот экспортининг тузилиши ҳамда географиясини кўриб чиқишга қарор қилишди.

Аввало, шуни қайд этиш жоизки, сабзавот, мева ва ёнғоқлар, умуман, озиқ-овқат, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Туркиянинг энг муҳим экспорт маҳсулоти эмас. 25 та энг йирик экспорт позицияси орасида фақатгина ёнғоқ бор. Шу билан бирга, сархил мева-сабзавотлар, ёнғоқлар, шунингдек, қуруқ мевалар ва музлатилган мева-сабзавотлар Туркияга 2020 йилда 5,7 миллиард долларлик экспорт тушумини келтирди.

Таққослаш учун айтадиган бўлсак, Ўзбекистон мева-сабзавотларни 8 баробар, Украина ва Молдова эса Туркиядан қарийб 20 баробар кам экспорт қилган. Мева-сабзавот маҳсулотлари экспортёрларининг глобал рейтингида Туркия Италия ва Чилидан кўп ортда қолмаган ҳолда 8-ўринни эгаллади. Шу билан бирга, 2021 йил охирига келиб, Туркия жаҳондаги энг йирик экспортёрлар орасида 6-ўринга кўтарилиши ҳам мумкин.

Дарвоқе, Туркия мева-сабзавотларнинг етарлича йирик импортёри ҳам бўлиб, ҳар йили хориждан ушбу товарларни тахминан 1 миллиард долларга сотиб олади. Табиийки, лиранинг қадрсизланиши импортни қимматлаштиради, демак,  Туркиянинг чет элдан мева, сабзавот ва ёнғоқ сотиб олиши камайишини кутиш керак.

Туркия учун асосий бозорлар қайси? Туркия товарларининг босими қаерда кўпроқ сезилади ва ушбу мамлакат қайси товарларни нисбатан кичикроқ ҳажмда сотиб ола бошлайди?

Туркия мева-сабзавот маҳсулотларининг асосий харидори Россия ҳисобланади. Туркия барча маҳсулотининг 18 фоизини Россия Федерациясига етказиб беради. Шунга кўра, Россия бозоридаги босим энг сезиларлиси бўлади.  Кейинги ўринларда Германия, Италия, Ироқ, Буюк Британия ва Франциядир, Украина эса энг муҳим савдо бозорлари орасида 7-ўринни эгаллайди.

Шу сабабли, турк маҳсулотлари Украинага янада фаол сотилишидан ташқари, Европа Иттифоқи мамлакатлари бозорларида Украина маҳсулотлари билан рақобатлашади ҳам. Тўғри, бу ерда фақат бир нечта позициялар ҳақида сўз бормоқда ва турк лирасининг девальвацияси қайси маҳсулотлар бозорига таъсир қилиши ҳақида қуйида батафсил маълумот берамиз.

Шундай қилиб, Туркия мева-сабзавот гуруҳининг асосий экспорт позицияси фундук ҳисобланади.  Ҳа, бу Грузия учун ёмон янгилик, чунки, Туркия фундуклари анча юқори сифатда янада арзонроқ бўлади. Ва бу мавсумда Грузия фундукни шундоқ ҳам жуда арзон нархларда экспорт қилишга мажбур. Бу яна Европа Иттифоқи мамлакатларида Грузия фундуклари нархига босимни янада ошириши мумкин.

Майиз – Туркиянинг иккинчи энг муҳим экспорт маҳсулотидир. Бироқ, бу ўринда Туркия минтақамиз мамлакатлари учун муҳим саналган бозорларга деярли таъсир қилмайди, чунки, маҳсулотларини, асосан, Европа Иттифоқи мамлакатларига етказиб беради.

Мандарин – учинчи энг муҳим экспорт товари.  Ва яна Грузия учун муаммолар бор, ушбу мамлакат худди фундук мисолида бўлгани каби бу йил мандаринлар сифати билан боғлиқ муаммоларни бошдан кечирмоқда. Шунга кўра, нисбатан арзон ва сифатли Туркия мандаринлари грузиялик мандарин етказиб берувчилар учун муаммо туғдиради. Ва ҳатто Туркиянинг алоҳида экспортёрларидан мандаринни Россия Федерациясига олиб киришни таъқиқлаш ҳам вазиятга сезиларли таъсир кўрсатмайди. Бошқа томондан, арзон Туркия мандаринлари Украина ва Россия истеъмолчилари учун ижобий ҳолат, аммо, бу мамлакатларда олмага талабни бироз камайтириши мумкин ва худди шу жиҳат минтақа боғбонлари учун ёмон хабардир.

Иссиқхона помидорлари –  Туркиянинг мева-сабзавот бўйича кейинги энг муҳим экспорт позицияси.  Ва бу борада, албатта, асосий импортёр-давлатлар Россия ва Украинадир. Шу муносабат билан, маҳаллий иссиқхоналарга қийин бўлади, чунки, Туркия маҳсулотлари арзонроқ сотилади. Айтганча, турк лирасининг қадрсизланиши ушбу шимолий мамлакатларда иссиқхона сабзавотлари нархи бўйича хунук ҳолат содир бўлмаганининг асосий сабабларидан биридир.  Зеро, газ ва бошқа энергия манбаларининг қимматлигини ҳисобга олсак, иссиқхона помидорлари нархи мисли кўрилмаган даражага кўтарилиши борасида хавотирлар бор эди.

Олма – минтақа ва жаҳон олма бозорига бевосита таъсир кўрсатадиган турк экспорти тоифасидир. Туркиянинг таъсири ҳақида кўпроқ #freshapplecrisis мақоласида ёзган эдик.  Лиранинг қадрсизланиши эса боғбонларимиз учун ёмон хабар, чунки, турк олмаси арзонлашиб бормоқда. Энг катта зарарни Молдова, озроқ даражада Украина кўради.

Туркиянинг бошқа экспорт позициялари таъсири сезиларли даражада кичик, минимал ёки мавсумий бўлади. Мисол учун, Туркия данакли мевалар бозорида  (гилос, ўрик, шафтоли ва бошқалар) энг муҳим иштирокчи ҳисобланади.  Бироқ, ушбу экинлар учун янги экспорт мавсуми тез орада бошланмагани боис, девальвациянинг ушбу сегментларга таъсири ҳақида хулоса чиқаришга бироз эрта.

Лиранинг қадрсизланиши нафақат экспортга, балки Туркиянинг мева-сабзавот импортига ҳам таъсир қилади, бу эса дарвоқе, жуда муҳим.

Минтақамиз бозорларига таъсир кўрсатадиган асосий импорт маҳсулоти грек ёнғоғи ҳисобланади.  Шундай қилиб, Украина ва Ўзбекистон турк лирасининг девальвациясидан бевосита зарар кўради, чунки, улар Туркияга пўстлоқли ёнғоқнинг асосий етказиб берувчиларидандир. Уларнинг позициялари охирги пайтлар импорт имтиёзлари олинмагани ва ёнғоқ учун импорт божларини тўлашга мажбур бўлинганидан кейин шундоқ ҳам ёмонлашган эди.

Туркия қуруқ мевалар реэкспорти учун ҳам асосий марказ ҳисобланади.  Ушбу турдаги маҳсулотларнинг бир қисмини Туркия  Ўзбекистон ва Марказий Осиёнинг бошқа давлатларидан импорт қилади. Бироқ, бизнес реэкспорт бўлгани боис, лиранинг қадрсизланиши унга сезиларли таъсир кўрсатмайди.

Туркиядаги девальвация инфляция ўсиши билан биргаликда кечмоқда. Бу мамлакат аҳолисининг даромадлари қисқаришини англатади. Шунга кўра, биз қимматбаҳо маҳсулотлар тоифасида умуман ички истеъмол пасайишини кутишимиз мумкин.

Шунга кўра, Туркиядаги беқарорлик минтақа мева-сабзавот бозорига сезиларли таъсир кўрсатади. Бу Шарқий Европа импортёрлари учун бутун қиш ва баҳор давомида етакчи омил бўлиши мумкин.

Сообщение Турк лирасининг қулаши Шарқий Европа ва Марказий Осиёдаги мева-сабзавот ҳамда ёнғоқ бозорларига қандай таъсир кўрсатмоқда? появились сначала на EastFruit.

Сентябрь грузин экспортёрлари учун муваффақиятли ой бўлди. Бунга сабаб, итальянча пўстлоқли фундукка талаб ноодатий даражада юқори эканидир.

Ўтган ой Грузиянинг фундук экспорти (жумладан, мағиз ва пўстлоқли фундук экспорти) 24,5 миллион долларни ташкил этди. Бу 2020 йилнинг сентябрь ойига нисбатан 23% юқори кўрсаткичдир. Ўз навбатида, айтиш жоизки, ўтган 2020 йил жигарранг ҳашаротлар ҳужумидан қутулиш йили дея тан олинган эди. Мағиз ҳисобига экспортнинг умумий ҳажми 22 фоизга ошди, яъни 3,4 миллион кг дан 4,2 миллион кг га ошди.

Ушбу ижобий ўсиш фундук экспортининг мисли кўрилмаган ўсиши билан боғлиқ. Одатда, Грузия фундук мағзидан пўстлоқлисига қараганда кўпроқ даромад олади. Масалан, охирги 3 йил ичида мағиз экспортининг қиймати ҳам, ҳажми ҳам пўстлоқли фундукка қараганда қарийб 11 баравар юқори бўлди.

Аммо, ҳозир пўстлоқли фундук экспорти кескин кўпаймаганида ёки бошқача айтадиган бўлсак, агар 2020 йилнинг сентябрига нисбатан йиллик ўсиш бўлмаганида 2021 йилнинг сентябрь ойида фундук экспортининг умумий қиймати 2020 йилнинг шу даврига нисбатан 1 фоизга паст бўлар эди.

Маълумотлар манбаи: Грузия Молия вазирлиги

Грузия экспортёрларининг сўзларига кўра, Италияда пўстлоқли фундукка талаб катта. Бу Италия бозорида таклиф камлиги билан боғлиқ. Чунки, бу йил  маҳаллий ҳосил яхши бўлмади. Пўстлоқли фундук қайта ишлаш сектори учун мўлжалланган, шу боис, уларга жуда қатъий талаблар қўйилмайди. Шундай қилиб, бу грузиялик фундук етиштирувчилар учун вақтинчалик имкониятдир. Натижада, пўстлоқли фундукнинг экспорт нархи 2020 йил сентябрь ойига нисбатан 7 фоизга ошди.

Пўстлоқли фундук экспорти 2021 йилнинг сентябрь ойида 6,1 миллион долларни ёки 2,3 миллион килограммни ташкил этди. Экспорт қиймати ўтган йилга нисбатан 400%га, ҳажм эса 367% га ошди.

Маълумотлар манбаи: Грузия Молия вазирлиги

Қизиғи шундаки, биз мағиз экспорти ҳажмининг бироз пасайганини кўрмоқдамиз. Ўтган йилнинг сентябрь ойига нисбатан ҳам ҳажм, ҳам қиймат 2%га камайган, экспорт нархи эса ўзгармади. Бундай сустлашув икки омил туфайлидир: у ҳам бўлса, ёмғир сабаб ҳосил йиғим-терими кечикиши ва фермерларнинг юқори сифатли ёнғоқларини сотиш учун қулай фурсатни кутишларидир.

Умуман, янги мавсумнинг дастлабки икки ойида экспорт ҳажми ўтган мавсумнинг шу даврига нисбатан яхшироқ. Фундукнинг жами экспортидан тушган даромад 32,7 миллион долларга етди, бу 16 фоизга кўпдир. Ва бу яна пўстлоқли фундук экспортининг кескин ўсиши билан боғлиқ.

Сообщение Грузия фундуки экспорти ўтган мавсумга нисбатан юқори появились сначала на EastFruit.

Германия 2020-2021 йилги мавсумда турк ёнғоғи импорти бўйича етакчига айланди. Хитой ҳам ёнғоқ сотиб олишни сезиларли даражада оширмоқда.

Бу ҳақда «Анадолу» агентлиги Туркиянинг Қораденгиз минтақаси фундук экспортёрлари ассоциацияси (КFMIB) ҳаволасига таяниб хабар бермоқда.

2020-2021 йилларда Туркия  120 мамлакатга 2,11 миллиард доллар миқдорида 292 939 тонна фундук экспорт қилди.

472,26 миллион долларлик 70 543 тонна фундук Германияга етказиб берилди. Сўнг Италия (388,76 миллион доллар) ва Франция (148,98 миллион доллар)га ушбу турдаги маҳсулот экспорт қилинди.

Сўнгги йилларда Туркиядан фундук экспорти энг катта ўсишни кўрсатган бозорлардан бири Хитойдир. 2019-2020 йилги мавсумда Туркия Хитойга 8 938 тонна, жорий мавсумда эса 9 875 тонна фундук экспорт қилди.

Гиресун савдо биржаси директорлар кенгаши раҳбари Ҳамза Болукнинг айтишича, 2020-2021 йилги экспорт мавсумида Туркия фундукнинг катта қисмини Европа мамлакатларига етказиб берган.

Ҳамза Болукнинг сўзларига кўра, Туркия фундукининг импорти ҳажми бўйича ТОП-3 Европа давлатлари ўзгаришсиз қолмоқда.

“Европа давлатлари Туркиянинг энг йирик фундук экспорт бозорини ташкил этади. Бу давлатлар орасида Германия, Италия ва Франция яна етакчи бўлди”,  дея қўшимча қилди у.

Сообщение Хитой Туркиядан фундук импорти миқдорини оширмоқда появились сначала на EastFruit.

2021 йилнинг 1 августидан 12 сентябрига қадар Грузия 24,3 миллион долларлик 5,5 минг тонна фундук экспорт қилди, деб хабар бермоқда «Новости-Грузия» мамлакат қишлоқ хўжалиги вазирлигининг маълумотларига таяниб.

Ҳисобот даврида фундук экспорти ҳажми 2020/2021 йилларнинг шу давридаги экспорт ҳажмига нисбатан 1,2 минг тоннага (27%) ошди.

Вазирлик маълумотларига кўра, грузин фундуки, асосан, Европа мамлакатлари, шунингдек, қўшни давлатларга экспорт қилинади.

Грузия фундукларини импорт қилувчи Топ-10 мамлакат:

Италия – 2 790 кг,

Германия – 747 кг,

Испания – 354 кг,

Aрманистон – 354 кг,

Чехия – 220 кг,

Польша – 168 кг,

Украина – 138 кг,

Литва – 110 кг,

Россия – 82 кг,

Ироқ – 72 кг.

Aвгуст ойи бошида Грузияда фундук ҳосилининг оммавий йиғим-терими бошланди. Ғарбий Грузиядаги Самегрело ва Гурия ҳудудлари анъанавий тарзда йиғим-терим ишларини биринчи бўлиб бошлади. Кейинчалик Кахетия ва фундук етиштириладиган бошқа ҳудудларда ҳосил терими старт олди.

Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг қайд этишича, бу йил фундук ҳосили сифати юқори. 65-70 минг тонна маҳсулот йиғиб олиниши мўлжал қилинмоқда, экспорт салоҳияти 150 миллион долларга баҳоланяпти.

Вазирликнинг таъкидлашича, 2016 йилдан буён мармар қандала ва замбуруғли касалликлар тарқалгани сабаб, фундук етиштириш ва унинг экспорти пасая бошлаган эди ва 2018 йилда минимал даража – 17 минг тоннага тушди.

Зараркунандаларни йўқ қилиш бўйича олиб борилган фаол, мақсадли саъй-ҳаракатлар натижасида 2020 йили сифатли ва катта ҳосил олишга эришилди.

Сообщение Италия грузин фундуки импортёрлари Топ-10 талигининг лидери ҳисобланади появились сначала на EastFruit.

Ўтган йили Грузияда фундук етиштиришдаги муваффақиятлардан сўнг жорий мавсум бироз секинроқ бошланди. Хусусан, 2021/2022 йилги мавсум бошида грузин фундуки экспорти ҳажмларининг пасайиши ҳосил йиғиштириб олишни кечиктирган ёғингарчиликлар билан боғлиқ.

Айни дамда, пўчоқли фундук экспортида юқори ҳажмлар кузатилмоқда – август ойида ташқи бозорларга ушбу маҳсулотнинг 781 тоннаси етказиб берилган бўлиб, бу 2014–2020 йиллар давридаги ўртача ҳажмдан 10 баравар кўп демакдир. Фундук етиштирувчилар Италия экспортёрлари томонидан кучли қизиқиш билдирилаётганини қайд этдилар.

Бу йил август ойида Грузия 1085 тонна фундук мағзини экспорт қилган. Бу эса ўтган йил шу даврдагидан 16 фоиз кам. EastFruit прогноз қилганидек, нархлар 2020 йил августдаги $6140 дан 2021 йил августда $5780га пасайди.

Ҳам тозаланган, ҳам пўстлоқли фундук экспортидан жами тушум $8,1 млнни нашкил қилди. Бу ўтган йил августдаги кўрсаткичдан 1 фоизга кам холос.

Сообщение Грузия фундукларининг экспорт мавсуми одатдагидан сустроқ бошланди появились сначала на EastFruit.

2021 йилнинг январь-июнь ойларида Туркиядан фундук экспорти ҳажми 148 526 тоннани ташкил этди, бу эса мамлакатга 1,38 миллиард доллар даромад келтирди. Ўтган йилнинг шу даврида Туркиянинг фундук экспорти 142 081 тоннани, қиймат кўрсаткичи бўйича эса 909,5 миллион долларни ташкил этди.

Бу хусусда «Aнадолу» агентлиги Туркиянинг Шарқий Қора денгиз минтақаси экспортёрлари ассоциацияси (DКİB) маълумотларига асосланиб хабар бермоқда.

Шунингдек ўқинг: Биринчи ярим йилликда Туркиядан боғдорчилик маҳсулотлари экспорти 20 фоизга ўсди

Туркия фундуклари январь-июнь ойларида жаҳоннинг 120 мамлакатидаги пештахталарга бориб етди.

Германия, Италия ва Франция фундукнинг ТОП-3 импортёрлари сирасига кирди.

Биринчи ярим йилликда Германияга Туркия фундуки экспорти 224,4 миллион долларни, Италияга 217,6 миллион долларни, Францияга 94,2 миллион долларни ташкил этди.

Сенегал, Чили, Aфғонистон, Коста-Рика, Перу, Танзания, Мўғулистон, Бенин, Гвинея, Нигер, Багам ороллари, Габон ва Непал турк фундукининг импортёрлари рўйхатига қўшилди.

Трабзон шаҳри компаниялари ушбу даврда 393,1 миллион доллар миқдорида 52 минг 318 тонна фундук экспорт қилишди.

Трабзондан фундук импорт қиладиган давлатлар сони 59 та бўлиб, Италия, Германия ва Польша асосий импортёрлар ҳисобланади.

Сообщение Биринчи ярим йилликда Туркиядан фундук экспорти 1,3 миллиард долларга етди появились сначала на EastFruit.